Deze ochtend zei ik ‘byebye Kukuluku’ en nam de bus richting Phnom Penh. Klaar om de hoofdstad van Cambodja te gaan ontdekken. Een viertal uurtjes later arriveren we bij het busstation. Nog vooraleer de bus tot stilstand komt wordt hij al omringd door een zwerm mannetjes die je kost wat kost hun tuktuk of brommer willen aanbieden. Aangezien de hostel waar ik heen wil een heel eindje hiervandaan ligt, kan ik niet anders dan beroep doen op hun diensten. Ik zie het namelijk niet zitten om gedurende 45 minuten rond te wandelen met meer dan 20 kilo rond mijn lijf. 1 dollar, neem ik me voor, meer ga ik niet geven!! Als ik uit de de bus komt trek ik het gebruikelijke ‘ik heb je niet nodig’ gezicht. Wanneer er mij gevraagd wordt waar ik heen wil zeg ik op nonchalante wijze de naam van de hostel. De tuktuk chauffeurs vragen 2 dollar… ‘Noooo, it’s not that far, 1 dollar, nothing more’ hou ik vol. En ondertussen wandel ik al een beetje weg, ik weet toch dat ze me gaan volgen. En na wat gekibbel gaat er, zoals verwacht, eentje akkoord. Een brommerje, maar dat ben ik ondertussen al gewoon. Hij spreekt echter geen engels en zijn vriend moet hem duidelijk maken waar ik precies heen wil. Ja maar jaaaa zo niet hé!!! Uiteindelijk knikt hij enthousiast en stap ik achterop. Hij weet dat het in de buurt is van de ‘royal palace’, maar dat is ook alles… Zo stopt hij eerst bij een hotel waar noch het woord ‘lazy’, noch ‘gecko’ en nog ‘guesthouse’ te bespeuren valt. ‘Noooo not here’ ik blijf rustig zitten en herhaal nog eens langzaam de naam: ‘L-a-z-y g-e-c-k-o’. Hij draait zijn brommertje en rijd volgens mij de verkeerde kant uit. Wat ik hem ook duidelijk maak en daarbij de tip geef om het eens te vragen aan één van zijn collega’s. Dat begrijpt hij kennelijk wel en zo geschiedde dat ik een vijftal minuten later uiteindelijk toch bij het correcte guesthouse wordt afgeleverd! Ik vind er een goedkope en deftige kamer en trek vervolgens de stad in. Op de stadskaart staat de top tien ‘must see’. Ik besluit er zoveel mogelijk van te doen! Maar eerst ga ik op zoek naar een lunchstop. Bij het eerste restaurantje waar ik de menukaart inkijk word ik meteen omringd door twee obers. Ik kijk hen om beurten aan en zeg ‘dat ik wel weet hoe in de kaart te kijken’. Bah ik hou niet van die opdringerigheid en stap verder. Bij het tweede is het rustiger en plof ik neer. Voor mij komt een tiener die boeken verkoopt even rusten op een geparkeerde brommer. Hij staart me langdurig aan. Grrrrrrr!!! Laat me toch met rust!!! Vervolgens begint hij irritante liedjes af te spelen met zijn gsm. Weer de verkeerde keuze gemaakt joke!! Ondertussen passeren er steeds maar kinderen die mij een boek of iets anders willen verkopen. Ze zijn vaak nog heel jong… Ook de gsm jongen probeert mij verschillende keren zijn waren aan te prijzen, dit doet hij op een treiterig toontje omdat hij ziet dat het me niet zint. De eerst keren schud ik mijn hoofd, daarna negeer ik hem.

De Royal palace wordt al meteen doorgeschoven naar morgen wegens onfatsoenlijke kledij. Met mijn blote schouders en knieën ben ik té naakt om de domeinen van de ‘koning’ te betreden. Dan maar het ‘nationaal museum’. ‘Serieus? Een museum? Das toch niets voor jou?’ Ja Joke gaat naar een museum! En inderdaad, het blijkt niets voor mij! Maar ik wil per se zoveel mogelijk items op mijn ‘must see’ lijstje afkruisen en uiteindelijk wil ik de stad gezien hebben! In een half uur ben ik er echter doorgewandeld… Veel hindoeïstische beelden en uitleg over de angkoriaanse periode. NEXT!

Wat Phnom, een pagoda, waar de stad naar genoemd is. Te bezichtigen op de enige heuvel in Phnom Penh. Er wordt een ‘contribution’ gevraagd van 1 dollar, maar het loket ligt zo ver van de trappen dat ik het dus ‘toevallig’ niet gezien heb en gewoon doorloop. Tsssss wat een schande! Ik geef mijn ‘contribution’ liever aan mensen, niet aan monumenten! Het is mooi, maar ook hier ben ik na tien minuten voldaan. 2^e item op mijn lijstje wordt afgekruist! NEXT!

De nightmarket! Aaaaaah das klappen zie! Al wat meer mijn ding! En, extra chance, enkel te bezichtigen in de weekends en nu past het toch wel dat het net zondag is zeker!! Ik ben waarschijnlijk een beetje te vroeg want van de 12O kraampjes die er zouden moeten staan, zie ik er misschien 30? Langs alle kanten galmt er muziek uit grote boxen, allemaal door elkaar, om onnozel van te worden! Op het einde staan er allemaal eetkraampjes in een vierkant en in het midden liggen er overal rieten matten waar de locals op zitten te eten. Super gezellig! Ik schuif aan bij een kraampje die een soort gebak met chocolade verkoopt! Mmmm! Er staan een koppel toeristen voor me, het meisje zet een stap achteruit en trapt op mijn voet. Ze kijkt om te zien wat het is en draait vervolgens weer gewoon haar hoofd. ‘Jaaaa tis niet erg wi, geen probleem nee’ zeg ik luidop. De kerel kijkt me vreemd aan en ze wandelen verder… Arrogante boeren!!! Geen beetje beleefdheid geleerd misschien?? Als je op iemand zijn voet trapt zeggen wij sorry in België!!! Italianen, Spanjaarden, portugezen weet ik veel, onbeleefderiken in elk geval. Bah! Ik schenk mijn glimlach aan de vriendelijke mensen achter het kraampje en krijg er meteen ene terug. Veel beter!

Ondertussen wordt het langzaamaan donker en wandel ik terug naar de hostel. Het is nog een héél eind voor ik er ben en ik begin toch wat moe te worden van heel te dag te hebben rond geslenterd. De plaatselijke vervoersvereniging begint mij dan ook danig op de zenuwen te werken, aangezien ze mij, de voorbij vier uur, om de vijf stappen een tuktuk of een brommer aanbieden. ‘Madaaam tuktuk? madaaaam motorbike?? Where are you going?? Cheap cheap!! Ladyyy transport?’… Ik denk dat ik een hele dag ‘no’ heb lopen zeggen en met mijn hoofd heb lopen schudden. Ook wanneer je hen niet aankijkt en gewoon verder loopt blijven ze je toch vragen of je geen vervoer nodig hebt. Het begint me mateloos te irriteren en mijn ‘no’s’ veranderen algauw in ‘NOOOOOOOOOOOOOOO!!!’ of een antwoord in de zin van ‘There are plenty tuktuks here, if i really need one i can ASK for it!!!!’. Ik voel me als een fluitketel die op punt staat om te gaan koken!!! Zo zenuwachtig ik werd van het getoeter in Vietnam, zo zenuwachtig word ik hier van de ‘tuktukaanbiedingen’. NEEEEEEEEE IK HOEF GEEN TUKTUK EN GEEN BROMMER OOK!!! ALS IK JE NIET AANKIJK,DAN HOEF IK HELEMAAL NIETS VAN JE!!!! Dat begrijpen ze hier echter niet. Ik probeer altijd zo lang mogelijk vriendelijk te blijven, maar nu spelen ze toch echt wel met mijn grenzen! Ik ben blij als ik eindelijk arriveer in de hostel en mij op mijn bed kan laten vallen, ware het niet dat ik eerst nog eens de sleutel van mijn kamer afbreek in het slot om vervolgens nog twee keer de vier reeksen trappen op en neer te doen. Maar dan eindelijk: RUST!!!!!!!!

Ik verzet mijn gedachten wat met een luchtig filmpje (met dank aan Joyce J) en ben daarna weer helemaal klaar om de stad terug in te trekken. Diner time! Ik nestel me in een gezellig zeteltje op het terras van een klein restaurantje en daar word ik gedurende het komende uur met de realiteit van Cambodja geconfronteerd… Het aantal kinderen, soms zeer jonge kinderen (4 jaar), die hier passeren om dingen te verkopen, zijn talrijk. Ze lopen rond met een plastieken mand die via een schouderband rond hun lijf hangt. Ze hebben boeken of prulletjes en smeken je soms echt om te kopen. Eén jongetje vraagt of ik een spelletje met hem wil spelen? Blad steen schaar, als ik win krijg ik een boek, als hij wint dan koop ik er één, tien dollar… Ik sla zijn voorstel af… Op vele plaatsen zie je posters en slogans die je vragen om kindermisbruik te melden als je het tegenkomt. Dit is uiteraard gericht op het pedofilieprobleem waar Cambodja serieus mee te kampen heeft. Maar ik vraag mezelf af, in hoever deze kinderarbeid ook geen ‘misbruik’ is? Kinderen horen s’avonds (en overdag) niet langs de straten te dweilen om dingen te verkopen. Of is dit geen arbeid, is dit puur overleven? Geen andere keus hebben? En is mijn gedacht hierover maar de slappe mening van een rijke westerling die niet weet hoe het is om arm te zijn en niets te hebben??

Terwijl ik aan het eten ben loopt een vent traagjes heen en weer. Duidelijk eentje die zijn vervoer aan de man wil brengen. Ik kijk hem aan en trek zo zijn aandacht. Hij begint te babbelen, vraagt waar ik vandaan kom, wat mijn plannen zijn voor morgen,… En zo heb ik hem meteen waar ik hem wil hebben. ‘I want to go to the killing fields, you have a motorbike?’ vraag ik hem. Nee, zo blijkt, maar wel een tuktuk. Zijn prijs is tien dollar, maar dat vind ik teveel. Hij lacht en zegt plots: ‘but for you i can do it for free…’. Ik verslik me bijna in een rijstkorreltje! ‘For free??’ vraag ik argwanend ‘Why would you do that?’ en eigenlijk weet ik daar het antwoord al op… Hij begint nerveus te lachen. ‘You know, happy happy!!’ En daar hebben we het!!! ‘But i am very happy’ zeg ik hem met een overtuigde glimlach. Hij bevestigd mijn gedachten wanneer hij antwoord: ‘Come with me i can do happy happy!!’ Ik laat een verontwaardigd lachje horen en zeg van nee. Waarom niet vraagt hij me, even verontwaardigd. ‘Why not??? Because I don’t want that!! I am happy!’ antwoord ik hevig maar nog steeds met de glimlach. ‘Okay okay, sorry’ lacht hij zenuwachtig en geeft vervolgens de strijd op. Deze man moet gedacht hebben: als de blanke mannen zo gewillig zijn, misschien de blanke vrouwen ook dan! Treft hij dan net het poesje die je beter niet zonder handschoenen aanpakt ;-D! Male prostitution, de next generation??

Even later komen een tweetal vrouwen aan mijn tafeltje staan, ze duwen mij vriendelijk een boekje in de hand die vraagt om te doneren voor de kinderorganisatie, ondertussen speelt één van hen een liedje voor mij en zingt daarbij. Zucht… Ik vertel de dame dat ik in België al maandelijks twee organisaties steun voor het goeie doel. Maar het hoeft niet veel te zijn zegt ze, een kleine bijdrage is voldoende. Ik trek mijn schouders op en haal één dollar uit mijn portefeuille. Ze glimlacht breed en is tevreden. Ik ook :-)
Nog geen vijf minuten later passeren er twee jongeren, de ene zit in een rolstoel, hij heeft geen armen en mist een been, zijn vriend duwt hem. Ze doen teken, maar ik kijk de andere kant uit. Een koppel die achter me zit wandelt hen tegemoet. Ik hoor het meisje zeggen: ‘did you eat the pringles, the chips?’ en daarbij duwt ze hem nog een zak met eten in zijn hand. Mooi, die zijn ook weer geholpen.
Er passeert nog een half naakt kind die op zeurderige toon meermaals om geld vraagt en ik word ook nog even aangeklampt door een vrouw met baby die mij om hetzelfde bedelt. En alsof ik net nog niet alles gehad heb wandel ik per toeval de straat in met bars die de namen ‘mr butterfly, Candy bar, 69, dream bar…. dragen. Ik moet er verder geen tekeningetje bij maken, toch? Zoals ik de winkel binnenstap en een chocomelkje koop als ik daar goesting in heb, zo stappen blanke mannen hier een bar binnen en kopen daar sex als ze goesting hebben! Zo klaar als een klontje! De meisjes zijn slank, mooi, lief, zacht en zo gemakkelijk als iets. Hoe zou het zwakke vlees van een vent daaraan kunnen weerstaan?? Het dient zich gewoon aan op een blaadje!! En hoelang ik nu ook al rond loop in Azië, hoe vaak ik dit al gezien heb, het blijft wringen. Maar ook hier word ik weer geconfronteerd met de realiteit. Met de denkwijze van een rijke westerse vrouw die alle kansen kreeg in het leven, die geëmancipeerd KAN zijn omdat ze die luxe heeft in het land waar ze woont, die gestudeerd heeft en een job kan uitoefenen die gelinkt is aan die studies VERSUS de vrouw die niet alle kansen heeft gekregen, die moet leren overleven op welke manier dan ook, en die in een land woont waar het woord ‘emancipatie’ zelfs niet eens bestaat. Wie ben ik om een oordeel te vormen over hetgeen ze doen? Wie ben ik om een oordeel te vormen over de mannen die er voor zorgen dat ze kunnen overleven?

Ik wandel nog voorbij heel wat bedelende mensen, voorbij verkopende kinderen en gezinnen die op straat liggen te slapen. Dit is Cambodja, dit is de realiteit en je kan het allemaal aan je laten voorbij gaan en doen alsof je het niet ziet, het koudweg negeren. Maar dat lukt mij helaas niet. Ik kan het wel negeren, maar het blijft hangen. Elke keer ik mijn hoofd schud voel ik me schuldig. Ik vind het zoooo dubbel, want enerzijds heeft het geen zin om deze mensen geld te geven, ik haal er hen niet mee uit hun ellende, en als ik de ene help, waarom dan de andere niet? Als ik kinderen geld geef dan motiveer ik hen alleen maar meer om bij toeristen te gaan bedelen, want het werkt!! Ik ben niet bij machte om deze mensen te helpen, hoe graag ik ook zou willen. Hoe weinig 1 dollar voor mij ook is en hoeveel het voor hen kan betekenen. Het is allemaal oppervlakkige hulp, een geweten susser… En anderzijds, het is voor mij maar een kleintje om wat geld te geven, in vergelijking met hen heb ik er bergen! En nee ik kan niet iedereen helpen, maar ik kan er misschien wel voor zorgen dat die ene persoon vandaag wat kan eten, weer een dag kan overleven. Een druppel op een hete plaat, maar tenminste toch een druppel…

Cambodja doet zijn best, je ziet langs alle kanten scholen en verenigingen die de kinderen helpen. Zodat de volgende generatie meer mogelijkheden heeft. Zodat een kind krijgt waar het recht op heeft: onderwijs. Dat het tenminste kan leren lezen, schrijven en rekenen, dat hij of zij kunnen overleven en de kans krijgen om een deftige job uit te voeren. Maar ik vrees dat het niet voor iedereen is weggelegd. Ik denk niet dat het kind van die bedelende moeder daarstraks binnen een jaar of twee op school zit… Dit land is arm en daar wordt je genadeloos mee geconfronteerd, als je het nu wil of niet.

Veel liefs

Geconfronteerde Joke